Handelen met de EPEX day ahead markt: kansen en kosten voor thuisbatterijen na 2026

De day-ahead markt (EPEX SPOT) biedt huishoudens met een thuisbatterij en dynamisch energiecontract de mogelijkheid om actief te profiteren van prijsschommelingen: goedkoop inkopen, duur terugleveren. Deze vorm van energiemanagement wordt steeds populairder, zeker nu de technologie en contractvormen toegankelijker worden. Maar de spelregels veranderen.

2027 markeert een belangrijk omslagpunt. Omdat een cruciaal belastingvoordeel verdwijnt: de energiebelasting op teruglevering tot aan de salderingsgrens wordt afgeschaft. Dat maakt het financieel minder aantrekkelijk om stroom terug te leveren, en dus ook om te handelen via de EPEX. De kostenstructuur verandert fundamenteel — en dat heeft directe gevolgen voor de inzet van thuisbatterijen.

In dit artikel leggen we uit hoe handelen via de day-ahead markt nu werkt, welke kosten en opbrengsten daarbij komen kijken, en waarom 2027 een kanteljaar wordt voor huishoudens die hun batterij slim willen inzetten. We maken inzichtelijk hoe de fiscale en marktmechanische veranderingen doorwerken in de businesscase van thuisopslag.

Zodra je eenmalig jouw kostprijs per kWh hebt doorgerekend — inclusief omzettingsverlies, afschrijving en eventuele platformkosten — kun je die waarde gebruiken als vaste ondergrens bij elke handelsbeslissing. Zie het als je persoonlijke break-evenpunt: zolang de verkoopprijs op de day-ahead markt daarboven ligt, is handelen potentieel rendabel. Zo voorkom je impulsieve beslissingen en baseer je je batterijstrategie op feiten in plaats van gevoel.

⚠️ Terugleveren vanaf 2027: zo ziet de nieuwe kostenstructuur eruit

Vanaf 1 januari 2027 vervalt het fiscale voordeel bij teruglevering tot aan je verbruik. Je krijgt dan geen energiebelasting meer vergoed over elke kWh die je teruglevert — ook als je netto nog stroom afneemt. Voor huishoudens met een thuisbatterij en dynamisch contract heeft dit grote gevolgen voor deze specifieke strategie.

Hieronder zie je stap voor stap hoe de kosten zich opbouwen bij teruglevering via de day-ahead markt (EPEX) na 1 januari 2027:

🔧 Variabelen die je moet meenemen

Om tot een zuivere kostprijs per kWh te komen, moet je rekening houden met de volgende factoren:

1. Prijsschommelingen op de day-ahead markt Het verschil tussen goedkoop inkopen (inclusief energiebelasting en btw) en duur terugleveren (inclusief of exclusief btw, dit varieert per dynamische contract leverancier).
2. Omzettingsverliezen bij laden en ontladen Afhankelijk van de round-trip efficiency (RTE) van je batterij. Meestal ligt het verlies tussen de 15% en 25%.
3. Aanschafprijs en gegarandeerde levensduur Deel je totale aanschafkosten door het aantal gegarandeerde laadcycli (vaak ±6.000) om de afschrijving per kWh te berekenen.
4. Inkoopvergoeding of kosten bij teruglevering Sommige leveranciers rekenen een vergoeding van ca. €0,02/kWh (incl. btw) bij teruglevering, anderen geven juist een opbrengst van €0,02/kWh. Dit verschil is cruciaal voor je businesscase.

🌞 Stap 1 Prijsschommelingen op de day-ahead markt: van zonovergoten dal tot piekbelasting

De day-ahead markt (EPEX SPOT) kent sterke uurprijsfluctuaties, vooral bij dynamische energiecontracten. Dit biedt kansen voor batterijgebruik, maar vereist ook een scherpe analyse van de kostenstructuur.

Een typisch voorbeeld:

• Midden op de dag, wanneer de zon volop schijnt en de vraag laag is, daalt de kale energieprijs voor dat uur op de day-ahead markt tot €0,12 per kWh (exclusief btw en energiebelasting)
• Rond etenstijd, wanneer veel huishoudens tegelijk stroom gebruiken, stijgt de uurprijs tot €0,20 per kWh (eveneens exclusief btw en energiebelasting)

Deze prijspieken en -dalen vormen de basis voor arbitrage met een thuisbatterij: goedkoop laden, duur ontladen.

Je hebt nu inzichtelijk wat de toegevoegde waarde is van 1 kWh laden en ontladen op specifieke momenten. Maar dat is slechts stap 1. Om te bepalen wat het écht oplevert, moet je nog drie cruciale posten verwerken:

🧮 Stap 2 t/m 4: van bruto marge naar netto resultaat

🔄 Stap 2: Omzettingsverlies bij laden en ontladen

Een thuisbatterij verliest energie bij het laden en ontladen. Dit verlies wordt uitgedrukt als round-trip efficiency (RTE). Stel dat je batterij een RTE heeft van 85%, dan betekent dat:

• Je moet 1,176 kWh laden om uiteindelijk 1 kWh te kunnen ontladen (1 / 0,85 = 1,176)

Als de stroomprijs op het laadmoment €0,256 per kWh bedraagt (inclusief energiebelasting en btw), dan betaal je voor die extra 0,176 kWh:

• 0,176 × €0,256 = €0,045 → 4,5 eurocent extra per kWh ontladen

⚠️ Deze kosten komen bovenop de normale laadprijs en drukken direct op je netto marge.

💸 Stap 3: Afschrijvingskosten per kWh

Om je investeringskosten terug te verdienen, bereken je de afschrijving per kWh per laadcyclus. Stel:

• Aanschafprijs batterij: €2.000
• Capaciteit: 6 kWh
• Gegarandeerde levensduur: 6.000 cycli

Dan is de berekening als volgt:

1. €2.000 / 6 kWh = €333 per kWh
2. €333 / 6.000 cycli = €0,0555 per kWh → Afschrijving = 5,55 eurocent per kWh

📌 Deze kosten komen bovenop je laadkosten en omzettingsverliezen, en vormen een vaste component in je businesscase.

💡 Stap 4: Inkoopkostentoeslag bij teruglevering

Bij sommige leveranciers — zoals Tibber of Zonneplan — geldt een gunstige systematiek voor teruglevering. In plaats van een kostenpost rekenen zij een inkoopvergoeding voor de stroom die jij teruglevert. Dit werkt als een bonus bovenop de kale marktprijs. Er zijn ook leveranciers die juist extra kosten in rekening brengen bij terugleveren.

• Indicatieve waarde: €0,02 per kWh inclusief btw
• Dit bedrag mag je meenemen als extra opbrengst in je berekening

📌 Let op: dit verschilt per leverancier. Sommige rekenen juist een kostenpost van €0,02 per kWh. Controleer dus altijd de voorwaarden van jouw energieleverancier.

📊 Recapitulatie: kosten per kWh bij handelen via de day-ahead markt (vanaf 2027)

Met een brutomarge van €0,17 per kWh en totale kosten van ongeveer €0,08 per kWh blijft er een netto opbrengst over van €0,09 per kWh. Dat lijkt aantrekkelijk, maar het is een smalle marge. Wie zijn thuisbatterij wil inzetten voor handel via de day-ahead markt, moet dus scherp rekenen en realistisch blijven: alleen bij voldoende prijsvolatiliteit en een efficiënte installatie kan deze strategie rendabel zijn. Zelfverbruik maximaliseren blijft voorlopig de meest zekere route naar financieel voordeel na 1 januari 2027.

🎯 Strategisch batterijgebruik na 1 januari 2027

Na de fiscale omslag in 2027 verschuift de optimale inzet van thuisbatterijen naar een meer defensieve en verbruiksgedreven strategie. De hoofdlijn:

• Voorjaar en zomer: streef naar nul-op-de-meter door maximale zelfconsumptie van zonnestroom
• Herfst en winter: laad goedkoop in daluren en gebruik de batterij tijdens piekprijzen
• Incidenteel handelen: benut de day-ahead markt alleen bij voldoende prijsverschil (spread) tussen laad- en ontlaadmomenten

⚡ Deze aanpak minimaliseert fiscale nadelen, maximaliseert zelfverbruik en benut marktvolatiliteit waar het écht loont.

📈 Tot 2027: een kansrijke periode voor batterijhandel

In de aanloop naar 2027 is handelen via de day-ahead markt aanzienlijk lucratiever voor huishoudens met een thuisbatterij. Zolang de salderingsregeling nog geldt, wordt de teruggeleverde stroom tot aan je verbruik niet alleen verrekend met de kale energieprijs, maar ook met de energiebelasting. Dat betekent: elke kWh die je slim teruglevert, levert je niet alleen marktwaarde op, maar ook een fiscale compensatie. Deze dubbele opbrengst maakt het mogelijk om je investering in batterijopslag versneld terug te verdienen — mits je installatie efficiënt is en je timing klopt.

⚡ Wie nu instapt en zijn batterij strategisch inzet, kan tot eind 2026 optimaal profiteren van deze unieke combinatie van marktwerking en fiscale voordelen.

Samenvatting en conclusie: